แต่ห่านตัวนั้น ส่งเสียงเป็นเพลงว่า ‘อีเล้งเค้งโค้ง’
หากเป็นแฟนหนังสือนิทานภาพไทย คงจะคุ้นเคยกับหน้าตาที่ดูเกรี้ยวกราดของเจ้าห่านสีขาวบนลายเส้นน่ารักๆ ของ ‘ครูชีวัน วิสาสะ’ นักเขียน นักวาดภาพประกอบ และนักเล่านิทาน ผู้บุกเบิกวงการหนังสือนิทานภาพของประเทศไทย เจ้าของผลงาน ‘คุณตาหนวดยาว’ ‘มดสิบตัว’ ‘นิ่ง’ ที่ได้รับการแปลเป็นภาษาต่างประเทศหลากหลายภาษา รวมถึงผลงานที่ยังคงเป็นขวัญใจของเด็กๆ และผู้ใหญ่หลายคนอย่าง ‘อีเล้งเค้งโค้ง’
อีเล้งเค้งโค้ง คือเจ้าห่านที่มีเอกลักษณ์ความน่ารักจากรูปลักษณ์ที่หน้าบึ้งหน้าบูด ส่งเสียงเป็นเพลงว่า “อีเล้งเค้งโค้ง” มาพร้อมบทกลอนที่ทำให้เพลิดเพลินระหว่างการฟัง แต่อีกหนึ่งความน่ารักของเจ้าห่าน
อีเล้งเค้งโค้งคือ เด็กๆ หลายคนรวมถึงผู้ใหญ่ในวันนี้น่าจะเคยได้เห็นอีเล้งเค้งโค้งในสถานการณ์หรือเหตุการณ์สำคัญต่างๆ ที่เกิดขึ้นในประเทศไทยอย่าง ‘อีเล้งเค้งโค้ง ลุยน้ำท่วม หนังสือนิทานภาพที่แต่งขึ้นในช่วงเหตุการณ์วิกฤตน้ำท่วมปี พ.ศ. 2554 เพื่อเป็นส่วนหนึ่งในการบันทึกเหตุการณ์และร่วมช่วยเหลือในการกระจายข่าว ส่งสารถึงเด็กๆ ในช่วงนั้น หรือ ‘อีเล้งเค้งโค้ง อยู่บ้าน ต้านโควิด’ ที่เผยแพร่ในปี พ.ศ. 2563 ก็เป็นอีกหนึ่งผลงานที่เกิดขึ้นเพื่อทำให้เด็กๆ เข้าใจสถานการณ์โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ผ่านเจ้าห่านตัวน้อยที่ก็ต้องปรับตัวและร่วมฝ่าสถานการณ์นี้เช่นเดียวกัน ผลงานทั้งสองเล่มเผยแพร่ทางเว็บไซต์ https://www.happyreading.in.th/ สนับสนุนการผลิตโดย แผนงานสร้างเสริมวัฒนธรรมการอ่าน สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)
การกลับมาของเจ้าห่านกับการชวนเด็กๆ ทำความรู้จักอันตรายใกล้ตัว
ครั้งนี้เป็นอีกครั้งที่ครูชีวันพาเจ้าห่านกลับมาพบเด็กๆ พร้อมกับหนังสือภาพเล่มใหม่ทั้งในรูปแบบออนไลน์และจัดพิมพ์ โดยครั้งนี้ชวนเด็กๆ ไปทำความรู้จักอันตรายใกล้ตัวรูปแบบหนึ่งที่ผู้ใหญ่ไม่ควรมองข้าม เพราะเป็นอันตรายที่แฝงอยู่ในสังคมและเติบโตอย่างรวดเร็ว นั่นก็คือ บุหรี่ไฟฟ้า ที่มาในรูปแบบคล้ายของเล่น จึงเรียกกันว่า ทอยพอด (Toy Pod) หรือพอดของเล่นนั่นเอง
ทอยพอด คือการเปลี่ยนรูปลักษณ์จากบุหรี่ไฟฟ้าธรรมดาให้ดูน่ารัก คล้ายกับของเล่น ตุ๊กตา ตัวการ์ตูนต่างๆ หรือกระทั่งกล่องนม เพื่อเจาะกลุ่มเด็กและเยาวชนเป็นหลัก หากดูเผินๆ อาจแยกไม่ออกเลยว่าชิ้นไหนเป็นของเล่นหรือทอยพอด ซึ่งบุหรี่ไฟฟ้านี้ยังคงมีอันตรายไม่ต่างจากบุหรี่ธรรมดาเลย และยิ่งเพิ่มสารเคมีพิษชนิดส่งผลแบบเฉียบพลันและเรื้อรังมากขึ้นด้วย
‘อีเล้งเค้งโค้ง พับปลอดพอด’ สื่อสารประเด็นหลักอย่างตรงไปตรงมาและชัดเจนคือ ต้องการให้เด็กๆ รวมถึงคุณพ่อคุณแม่ ผู้อ่านหนังสือภาพเล่มนี้ได้ทำความรู้จัก เข้าใจรูปลักษณ์หน้าตาของอันตรายตัวร้ายอย่างทอยพอด ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญก่อนที่จะรับรู้ต่อไปว่าอันตรายของสิ่งนี้คืออะไร เด็กๆ จำเป็นจะต้องรับรู้และเข้าใจหน้าตาของอันตรายตัวร้ายนี้อย่างชัดเจน
หนังสือภาพเปิดมาด้วยบทกลอน และยังคงเอกลักษณ์ด้วยการส่งเสียงเป็นเพลงว่า ‘อีเล้งเค้งโค้ง’ พร้อมเพิ่มความสนุกด้วยการให้เด็กๆ รู้จักทอยพอดผ่านการพับ เมื่อเด็กๆ ลองพลิกกระดาษ สังเกตภาพ ลองพับทีละหน้าจะทำให้เด็กๆ ได้ลองคิด เฝ้าสังเกตด้วยตนเองว่าสิ่งที่อยู่ในภาพมีรายละเอียดอย่างไร นำไปสู่การมองเห็นความแตกต่างกันระหว่างทอยพอดและของเล่นธรรมดาผ่านการพับ แม้ว่าขณะที่พับ เด็กๆ อาจมีการพับผิดหรือพับถูกสลับกันก็ไม่เป็นไร เด็กๆ สามารถทำซ้ำใหม่ได้ และค่อยๆ เรียนรู้จากการพับผิด โดยมีคุณพ่อ คุณแม่ หรือผู้อ่านคอยสังเกตและให้คำแนะนำ
หนังสือภาพที่ทำงานร่วมกับคุณพ่อ คุณแม่และผู้ใหญ่
ด้วยรูปลักษณ์ของทอยพอดที่ดูเหมือนของเล่น ทำให้ผู้ใหญ่บางคนก็อาจจะไม่เคยเห็นหรือสังเกตเห็นทอยพอดเช่นเดียวกัน หนังสือภาพเล่มนี้จึงเป็นหนังสือภาพที่สื่อสารไปถึงทั้งเด็กและผู้ใหญ่ให้ได้รู้จักและช่วยกันป้องกันไม่ให้ทอยพอด รวมถึงบุหรี่ไฟฟ้าได้เข้าถึงเด็กๆ และเยาวชน
ท้ายเล่มยังมีการอธิบายให้คุณพ่อ คุณแม่ ผู้อ่านได้เข้าใจถึงลักษณะและอันตรายของบุหรี่ไฟฟ้า ในวัยที่เด็กยังไม่สามารถอ่านหนังสือได้ด้วยตนเอง คุณพ่อ คุณแม่ หรือผู้อ่าน คือคนสำคัญในการอธิบาย ส่งสารให้เด็กๆ เข้าใจถึงอันตรายที่จะเกิดขึ้น หนังสือภาพเล่มนี้เหมาะกับการอ่านและเล่นไปพร้อมกับผู้ใหญ่ ดังนั้นหนังสือภาพเล่มนี้จึงเปรียบเสมือนเป็นสื่อกลางที่ทำให้คุณพ่อ คุณแม่ หรือผู้อ่านได้มีปฏิสัมพันธ์กับเด็ก ผ่านการช่วยกันพับ การคุยกันเชิงตั้งคำถาม และการช่วยกันหาคำตอบ
‘อีเล้งเค้งโค้ง พับปลอดพอด’ นี้เป็นหนังสือภาพสร้างสรรค์เรื่องแรกจากชุดนิทานเตือนภัยบุหรี่ไฟฟ้า ‘เด็กปลอดพอด’ โดยแผนงานยุทธศาสตร์สร้างเสริมวัฒนธรรมการอ่าน สสส. ร่วมกับ มูลนิธิรณรงค์เพื่อการไม่สูบบุหรี่ ศูนย์วิจัยและจัดการความรู้เพื่อการควบคุมยาสูบ (ศจย.) พัฒนานวัตกรรมนิทานออนไลน์และจัดพิมพ์เล่มนี้ขึ้นมา ซึ่งมีเป้าหมายในการลดอัตรานักสูบหน้าใหม่ในกลุ่มเด็กและเยาวชนอย่างต่อเนื่อง สอดคล้องการรณรงค์งดสูบบุหรี่ ปี พ.ศ. 2567 ขององค์การอนามัยโลก (WHO) ในหัวข้อ Protecting children from tobacco industry interference ร่วมปกป้องเด็กและเยาวชนจากบุหรี่ไฟฟ้า เนื่องจากมีเยาวชนจำนวนมากที่เริ่มสูบบุหรี่ไฟฟ้า ซึ่งพบว่ามีผู้เริ่มใช้บุหรี่ไฟฟ้าอายุน้อยที่สุดคือ อายุ 7 ปี ในปัจจุบันร้านค้าบุหรี่ไฟฟ้ายังทำให้สินค้าให้เข้าถึงง่าย เพียงแค่เสิร์ชค้นหาผ่านทางออนไลน์แพลตฟอร์มต่างๆ สินค้าก็จะขึ้นมาทันที รวมถึงวางขายโจ่งแจ้งใกล้โรงเรียน-สถานีตำรวจบางพื้นที่ และยังมีแนวโน้มที่จะบุหรี่ไฟฟ้าจะเติบโตขึ้นเรื่อยๆ ดังนั้นบุหรี่ไฟฟ้าหรือทอยพอดจึงเป็นอันตรายที่ใกล้ตัวเด็กมาก
‘อีเล้งเค้งโค้ง พับปลอดพอด’ หนังสือภาพเล่มนี้ จึงเป็นส่วนหนึ่งในการทำให้เด็กๆ ได้รู้จัก ตระหนัก รับรู้ถึงหน้าตาของอีกหนึ่งสิ่งอันตรายใกล้ตัวและหลีกเลี่ยงที่จะเข้าไปยุ่งเกี่ยวกับทอยพอด แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นก็ต้องอาศัยความร่วมมือของผู้ใหญ่ทุกคน ในการกำจัด ป้องกัน ไม่ให้สิ่งนี้เข้าถึงตัวเด็กได้ง่าย
คุณพ่อ คุณแม่ และผู้ที่สนใจสามารถดาวน์โหลดหนังสือภาพเล่มนี้ฟรี ผ่านทาง https://www.happyreading.in.th/bookreview/detail.php?id=657 และสามารถติดตามนิทานออนไลน์เล่มอื่นๆ ในชุดนิทานเตือนภัยบุหรี่ไฟฟ้า “เด็กปลอดพอด” ที่จะปล่อยออกมาให้ดาวน์โหลดฟรีผ่านทางเว็บไซต์นี้เช่นกัน
เมื่ออ่านจบแล้วอย่าลืมส่งเสียงเป็นเพลงว่า ‘อีเล้งเค้งโค้ง’ ปลอดพอดกันนะทุกคน
อ้างอิง :
https://thematter.co/brief/210504/210504
https://www.trc.or.th/th/ข่าวสาร/ข่าวเผยแพร่/ข่าวสารบุหรี่/839
https://www.thaihealth.or.th/สสส-สานพลังภาคี-พัฒนานว/
