Emparty มื้อที่กินเหลือก็รู้สึกผิด กินให้หมดก็ไม่ไหวจริงๆ

“เราขอไม่ให้ถ่ายรูปและสงวนชื่อของเชฟมื้อนี้”​ แซ็ก-เสกสรร รวยภิรมย์ แห่ง Na Projects ในฐานะคนชวนเชฟมาปรุงอาหาร full course มื้อนี้ อธิบายว่า เชฟหญิงของข้าวหมกไก่ย่าง หนึ่งใน main course เป็นผู้ลี้ภัยมาจากอัฟกานิสถาน ที่ได้ใช้ทักษะอย่างเต็มที่ในการปรุงอาหารมื้อนี้ เพราะบ้านเกิดที่เธอจากมา ผู้หญิงถูกห้ามเรียนและทำงาน

“ตาลีบันไม่ให้ผู้หญิงทำงานและเรียน แต่ทุกคนต่างอยากใช้ทักษะของตัวเองทำอะไรสักอย่าง” แซ็กบอกว่ามื้อนี้จึงถูกปรุงอย่างสุดฝีมือจากความภูมิใจและมั่นใจในทักษะที่ตัวเองค้นพบ 

Full course กลางวันมื้อนี้มีชื่อเต็มว่า Emergency Cuisine by refugee kitchen ที่ถูกสร้างสรรค์ขึ้นมาเฉพาะกิจในงาน EM(ergency)PARTY มื้อฉุกเฉินสำหรับผู้ลี้ภัย ที่จัดโดย UNHCR ประเทศไทย เพื่อแบ่งปันประสบการณ์ผู้ลี้ภัยผ่านมื้ออาหาร ณ ร้าน Buddha & Pals เมื่อปลายสัปดาห์ที่ผ่านมา 

Welcome to the Refugee Camp 

Dried dates served with hot tea with milk

เริ่มต้นด้วย welcome drink ที่เสิร์ฟด้วยชานมร้อนและอินทผลัมแห้ง 

ทำไมถึงเปิดโต๊ะด้วยสองอย่างนี้? 

อินทผลัม ผลไม้มหัศจรรย์จากตะวันออกกลาง ที่อุดมไปด้วยคุณค่าทางอาหารและโภชนาการ เสิร์ฟพร้อมชานมที่เหมือนเป็นเครื่องดื่มเปิดบทสนทนา ไม่ว่าจะมาจากเชื้อชาติใด

“นี่เป็นของว่างที่ผู้ลี้ภัยจะเลี้ยงต้อนรับทุกคนที่ไปเยี่ยมพวกเขา” 

Noted : ปัจจุบันมีผู้ลี้ภัยถูกบังคับให้หนีออกจากบ้านเกินมากกว่า 100 ล้านคน เนื่องจากสงคราม ความรุนแรง ความขัดแย้ง ไม่ว่าจะด้วยเหตุผลทางเชื้อชาติ สัญชาติ ศาสนา ความคิดเห็นทางการเมือง ฯลฯ สถานการณ์เช่นนี้เกิดขึ้นทั้งในยูเครน อัฟกานิสถาน ซีเรีย เยเมน ผู้ลี้ภัยชาวโรฮิงญา รวมถึงเวเนซูเอลา ซูดานใต้ เอธิโอเปีย แอฟริกากลาง และความขัดแย้งในภูมิภาคซาเฮล การพลัดถิ่นจึงเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง 

ในกลุ่มเด็กเล็ก เผชิญกับสภาวะขาดสารอาหารอย่างรุนแรง ร่างกายอ่อนแอ แคระแกร็น และโลหิตจาง  61 เปอร์เซ็นต์ของเด็กอยู่ในระดับน่ากังวล หลายล้านคนเสี่ยงเสียชีวิตถ้าไม่ได้รับการช่วยเหลือโดยเร็ว 

Appetizer : The Missing Peace 

อาหารเรียกน้ำย่อยชุดนี้มี 3 จาน

จานแรก Missing Roti with Still (7Lts) Water 

จานนี้เกือบว่างเปล่าถ้าไม่มีโรตีชิ้นพอดีคำเพียงหนึ่งชิ้นด้วยเสิร์ฟมาด้วย พร้อมกับน้ำเปล่าที่รินใส่แก้วในปริมาณเพียง 20 เปอร์เซ็นต์

Noted : ผู้ลี้ภัยมีน้ำสะอาดใช้ไม่ถึง 20 ลิตรต่อวัน ซึ่งน้อยกว่าที่คนทั่วไปใช้อาบน้ำ เพราะเข้าไม่ถึงน้ำสะอาดอย่างเพียงพอ และในพื้นที่ผู้ลี้ภัย ผู้รับหน้าที่หาน้ำมักเป็นเด็กและผู้หญิงที่ต้องเดินทางไกลเพื่อเก็บน้ำ ระหว่างทางเสี่ยงต่อการคุกคามทางเพศและแสวงหาผลประโยชน์ 

เช่นนั้นแล้วเมื่อถามถึงน้ำสำหรับดื่มสำหรับมนุษย์ที่มีน้ำเป็นส่วนประกอบของร่างกายถึง 60-70 เปอร์เซ็นต์ ปริมาณการดื่มต่อครั้งมันจึงไม่เคยเต็มแก้ว 

จานสอง Veggie Samosa with Tamarind sauce 

แป้งห่อรูปสามเหลี่ยมทอดด้วยน้ำมันไฟแรง สอดไส้ด้วยผักรวมคลุกเครื่องเทศ จานนี้เป็นอาหารที่เกิดขึ้นในแถบตะวันออกกลางตั้งแต่ศตวรรษที่ 10 

“สะท้อนถึงศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ของผู้ลี้ภัย” 

Samosa มีรากศัพท์มาจากคำว่า sanbosag ภาษาเปอร์เซีย แปลว่า ‘ขนมสามเหลี่ยม’ และพบหลักฐานซาโมซาในตำราอาหารอาหรับศตวรรษที่ 10 – 13 แต่ใช้ชื่อว่า sanbusak ซึ่งมีรากศัพท์จากคำว่า sanbosag เช่นกัน

เจ้ารูปทรงสามเหลี่ยมนี้ไปปรากฎในหลายดินแดน จากการเดินทางย้ายถิ่นฐานของผู้คน ประเทศเอเชียกลางอย่าง คาซัคสถาน อุซเบกิสถาน จะเรียกว่า samsa เป็นแป้งสอดไส้เนื้อ ผัก ห่อเป็นทรงสามเหลี่ยม แต่นำไปอบแทนทอด ก็จะป็น samuza ในพม่า และ sambusa ในแอฟริกา

Noted : ปี 2021 ในเมียนมา ผู้ลี้ภัยกว่า 400,000 คนพลัดถิ่นอยู่ในประเทศ และจากความขัดแย้งอันยาวนานยังทำให้ชาวโรฮิงญามากกว่า 742,000 คน ต้องลี้ัภัยอยู่ในบังคลาเทศตั้งแต่ปี 2017 

“ถูกด่าว่า อีดำบ้าง แยมโรลบ้าง แยมโรลฮิงญาบ้าง เก่งนักทำไมไม่พาเค้าไปอยู่บ้านตัวเองบ้าง เป็นสื่อทำไมถึงไม่วางตัวเป็นกลาง แต่เราเป็นคนเดียวที่อยู่ตรงนั้น เราจับมือเค้า แววตาเค้ามันบอกว่าถ้าปล่อยมือกัน เค้าอาจจะไม่มีชีวิตรอด สิ่งที่เราทำมันคือความเห็นใจในฐานะเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน ซึ่งพอเกิดสงครามที่ยูเครน ทำไมความเห็นอกเห็นใจมันแตกต่างกันเลย” แยม ฐปณีย์ เอียดศรีไชย ผู้ก่อตั้งสำนักข่าวออนไลน์ The Reporter ที่ผ่านการลงพื้นที่เยี่ยมค่ายผู้ลี้ภัยในบังคลาเทศ เลบานอน ทูร์เคีย ยูกันดา รวันดา และโคลอมเบีย ตั้งคำถาม

ขณะเดียวกัน สถานการณ์ของชาวยูเครนตอนนี้ กว่า 6.4 ล้านคนต้องลี้ภัยออกจากยูเครนไปยังประเทศต่างๆ ทั่วทวีปยุโรปนับตั้งแต่วันที่ 24 กุมภาพันธ์ 2022 เป็นต้นมา โดยคาดการณ์ว่ามีอีกมากกว่า 7.1 ล้านคน กำลังพลัดถิ่นอยู่ภายในประเทศ 

จานสาม Falafel to You 

ฟาลาเฟล อาหารว่างจากตะวันออกกลาง รวมถึงเอเชียใต้อย่างอินเดีย ปากีสถาน ไปจนถึงยุโรป หน้าตาคล้ายมีตบอลที่มีส่วนผสมของไก่และถั่วเป็นหลัก โดดเด่นด้วยกลิ่นหอมที่มียี่หร่าเป็นพระเอก 

อาหารจานนี้ผู้ลี้ภัยจากซีเรียอยากจะมอบให้แทนคำขอบคุณ​ 

Noted : กว่า 10 ปี ครึ่งหนึ่งของประชากรชาวซีเรียถูกบังคับให้หนีออกจากบ้าน มากกว่า 5.5 ล้านคนเป็นผู้ลี้ภัยที่พักพิงอยู่ในภูมิภาค ขณะที่อีกหลายแสนคนกระจัดกระจายอยู่ในกว่า 130 ประเทศทั่วโลก และมีชาวซีเรียอีก 6.7 ล้านคนที่พลัดถิ่นอยู่ภายในประเทศ  

ในช่วงเวลา 10 ปี แทบไม่มีเมืองหรือหมู่บ้านไหนในซีเรียที่รอดพ้นจากความรุนแรง 

ข้อมูลล่าสุดจาก UNHCR ระบุว่า อันดับหนึ่งของผู้ลี้ภัยมาจาก ซีเรีย ประมาณ 6.8 ล้านคน 

Main Course : Refugees Happens 

อาหารจานหลักของมื้อนี้มี 3 จาน   

จานแรก Chicken Kabab served with biryani rice ข้าวหมกไก่ย่างสไตล์อัฟกานิสถาน ข้าวบาสมาติที่มีเมล็ดข้าวเรียวยาว ปลายแหลม และมีกลิ่นเฉพาะตัวคล้ายกลิ่นถั่ว อุดมไปด้วยสารอาหารที่ดีและจำเป็นต่อร่างกาย เสิร์ฟพร้อมไก่หมักเครื่องเทศที่ผ่านการย่างเพื่อเพิ่มความหอมอร่อย 

Noted : จำนวนชาวอัฟกานิสถานทั้งผู้ลี้ภัยและพลัดถิ่นอยู่ภายในประเทศตอนนี้อยู่ที่เกือบ 6 ล้านคน 

เป็นเวลากว่า 40 ปีหลังจากการรุกรานอัฟกานิสถานของโซเวียตในพ.ศ.2522 ความขัดแย้งและความรุนแรง ยังคงดำเนินอย่างต่อเนื่องถึงปัจจุบัน ชาวอัฟกานิสถานเป็นหนึ่งในประชากรที่พลัดถิ่นยาวนานที่สุดและยากลำบากที่สุดกลุ่มหนึ่งในโลก 

ปัจจุบันประเทศอัฟกานิสถานมีประชากรเกือบ 35 ล้านคน ร้อยละ 65 ของประชากรชาวอัฟกานิสถานทั้งในและนอกประเทศเป็นเด็กและเยาวชน 

รวมถึงการเข้ามายึดดินแดนของกลุ่มตาลีบันที่จำกัดสิทธิผู้หญิงและเด็กหญิงในอัฟกานิสถาน ไม่ให้ไปโรงเรียนหรือทำงาน 

“ผู้หญิงชาวอัฟกันมีความกล้าหาญ เข้มแข็ง และส่งเสียงมาโดยเสมอ เราทุกคนจะต้องให้โอกาสและเวลากับพวกเธอมากขึ้น ให้ได้ส่งเสียงบอกเราว่าโลกจะต้องทำอะไรเพื่อพวกเธอบ้าง และเพื่อสันติภาพของอัฟกานิสถาน” คือข้อเรียกร้องจาก มะลาละห์ ยูซัฟซัย ชาวปากีสถานผู้ชนะรางวัลโนเบลสันติภาพปี 2557 และเป็นผู้รอดชีวิตจากการเผชิญหน้ากับตาลีบัน 

จานสอง Fufu with African style Shiro, Lentil and Okra Stew 

ฟูฟู เสิร์ฟพร้อมสตูถั่วบด ถั่วเลนทิลและพริกหยวก และกระเจี๊ยบสไตล์แอฟริกา ซึ่งฟูฟูเป็นอาหารหลักในหลายประเทศของแอฟริกา ทำจากหัวมัน แป้งหรือแป้งข้าวโพด ตามที่หาได้ในแต่ละท้องถิ่น มักเสิร์ฟคู่สตู แกง หรือซุป 

มื้อนี้ ฟูฟูของ Emparty นึ่งด้วยแป้งมันสำปะหลัง เสิร์ฟอุ่นๆ ในห่อใบตอง พร้อมคำอธิบายว่า นี่คืออาหารหลักที่ชาวแอฟริกาชอบ แต่เมื่อต้องตกอยู่ในสถานะผู้ลี้ภัย “การชอบหรือไม่ชอบ” ไม่สำคัญเท่ากับการ “การได้กินหรือต้องอด” 

Noted : ความขัดแย้งที่เกิดขึ้นในภูมิภาคทิเกรย์ ทำให้หลายล้านคนในเอธิโอเปีย ต้องพลัดถิ่นภายในประเทศ 5.1 ล้านคน ขณะที่ กว่า 500,000 คนในซูดาน ต้องพลัดถิ่นอยู่ภายในประเทศจากสถานการณ์ความขัดแย้งและความรุนแรงจากการรัฐประหารในเดือนตุลาคม 2021 

ในคองโกถือเป็นหนึ่งในวิกฤติที่รุนแรงแรง ซับซ้อน และยาวนานที่สุดในทวีปแอฟริกา ในปี 2021 ชาวคองโกเกือบ 3 ล้านคนต้องเป็นผู้พลัดถิ่นในประเทศ หรือลี้ภัยข้ามชายแดนไปยังประเทศต่างๆ รวมทั้งหมดตอนนี้กว่า 5.5 ล้านคน 

Dessert : Human Rice & The Difference 

ของหวานและม็อกเทล 

Rice Pudding with refreshment drink พุดดิ้งข้าว ขนมหวานสไตล์อัฟกานิสถาน เสิร์ฟพร้อมเครื่องดื่มเย็น ชาร้อน หรือกาแฟร้อน 

Noted : ตลอดเดือนมกราคมจนถึงมิถุนายนปีที่แล้ว กลุ่มตาลีบันไล่ปลิดชีวิต สังหารผู้หญิงตามหมู่บ้านที่ต้องการยึดครอง โดยกลุ่มตาลีบันสังหารเด็กนักเรียนอย่างน้อย 90 คนที่กลับจากเรียนหนังสือในเมืองคาบูล ส่วนใหญ่เป็นเด็กผู้หญิงจากกลุ่มชายขอบ Shi’ite Hazara 

ตาลีบันยึดพื้นที่อัฟกานิสถานได้แล้วกว่าร้อยละ 40 เด็กสาวหลายคนที่อยู่ภายใต้การปกครองของรัฐบาลตาลีบันต้องแขวนชีวิตอยู่บนความเสี่ยงภัยทางร่างกาย เช่น การโดนคุกคามทางเพศ การถูกลักพาตัว ถูกทำร้ายร่างกาย  

ของหวานถ้วยนี้จึงถูกเสิร์ฟขึ้นโต๊ะด้วยหวังจะย้ำเตือนว่าเด็ก เยาวชน ทุกคนจากทุกเชื้อชาติ ทุกประเทศต่างมีสิทธิพื้นฐานในความเป็นมนุษย์และไม่ควรถูกใครหรือกลุ่มไหนแย่งชิงไปเพียงเพราะความขัดแย้งหรือมองว่าพวกเขาแตกต่าง 

Buddha & Pals : The Difference ม็อกเทลสีเขียวอ่อน ท็อปปิ้งด้วยมะระขี้นก แก้วนี้เกิดจากการหลอมรวมความแตกต่างหลากหลายของส่วนผสมทั้งเปรี้ยว หวาน ขม และเผ็ด เล็กน้อยให้ออกมากลมกล่อม

คล้ายจะส่งท้ายมื้ออาหารด้วยเครื่องดื่มที่ผสมผสานไปด้วยรสชาติที่ต่างมาจากคนละขั้ว เรียกร้องตุ่มรับรสคนละจุด แต่อยู่ร่วมกันได้อย่างถ้อยทีถ้อยอาศัย หากมนุษย์เข้าใจและเคารพในส่วนผสมอันแตกต่าง 

เพราะความแตกต่างหลากหลายต่างหากคือพลัง ไม่ใช่ความเหมือน 

จากวิกฤตผู้ลี้ภัยที่เกิดขึ้นทั่วโลกทำให้ UNHCR ต้องขยายการทำงาน และต้องการงบประมาณประจำปีมากกว่า 290,357 ล้านบาท จึงต้องการความช่วยเหลือจากทุกคนเพื่อช่วยชีวิตผู้ลี้ภัยในภาวะฉุกเฉินด้วยการบริจาคเงิน 

ร่วมสนับสนุนเงินบริจาคได้ที่ www.unhcr.org/th 

ที่มา

https://fkwp.mappamedia.co/afghanistan-taliban-education/

https://www.unhcr.org/th/


Writer

Avatar photo

ทิพย์พิมล เกียรติวาทีรัตนะ

คุณแม่ลูกหนึ่งซึ่งคลุกวงในงานข่าวมาหลายสิบปี เพิ่งมาค้นพบตัวเองไม่กี่ปีมานี้ว่าอินกับงานด้านเด็ก ครอบครัว และการศึกษามากเป็นพิเศษ จึงเป็นเหตุให้มาร่วมสร้างแผนที่การเรียนรู้อย่าง mappa

Illustrator

Avatar photo

กรกนก สุเทศ

เด็กกราฟิกที่สนุกกับการอ่านการ์ตูน ดูเมะ ชอบเล่าเรื่องและจำสิ่งต่าง ๆ ด้วยภาพมากกว่าตัวอักษร มองว่าหนึ่งในการเรียนรู้ที่ดีคือการเรียนรู้ผ่านสี รูปภาพ รูปทรง

Related Posts