ไม่ว่าจะเป็นการอ่านจากหนังสือนิทานซึ่งเป็นสื่อที่ใช้กันอยู่ทั่วไป อ่านจากเรื่องที่สามารถค้นหาจากอินเทอร์เน็ต หรือนิทานที่เคยฟัง หรือเล่าความทรงจำตอนเด็กๆ ของคนเล่าก็ได้ และแต่ละบ้านก็มีวิธีในการเล่าในแบบของตัวเองขึ้นอยู่กับความถนัดของผู้เล่าและความสนใจของผู้ฟังในแต่ละช่วงวัย
ช่วงเวลาที่มักเล่านิทานกัน คือ ช่วงก่อนนอนตอนกลางคืนหรือตอนบ่าย แต่ความจริงแล้ว การเล่านิทานจะเล่าตอนไหนของวันก็ได้ หากเล่าตอนเช้าหลังอาหารก็เป็นการเริ่มต้นวันที่ดีในการเรียนรู้ เด็กๆ จะได้พัฒนาทั้งสมาธิ การฟัง ได้เรียนรู้ศัพท์ใหม่ๆ และได้ใช้จินตนาการของพวกเขา ถ้าเด็กยังเล็กไม่สามารถจดจ่อกับเรื่องยาวๆ สามารถเล่าเรื่องทีละสั้นๆ และให้เด็กมีส่วนร่วมด้วยการถามคำถามให้เด็กตอบ เช่น เรื่องเล่าเมื่อคราวก่อนมาถึงตอนไหนแล้วและเขาคิดว่าเรื่องจะดำเนินต่อไปอย่างไร หรือถามความหมายของคำศัพท์ที่ได้เรียนรู้เพิ่ม เป็นต้น ในขณะเดียวกัน การถามคำถามจะทำให้ผู้เล่าได้รับรู้ความคิดของเด็กด้วย
การเล่าเรื่องเป็นการให้ความรู้ทางอ้อมแก่เด็กๆ ในด้านประวัติศาสตร์ สังคมและวัฒนธรรม ทั้งของตัวเองและสามารถพาเด็กๆ ไปเรียนรู้เรื่องราวของประเทศอื่นได้ การเรียนรู้เรื่องราวและตัวละครจะสร้างความเข้าใจและเห็นอกเห็นใจผู้อื่น และทำให้พวกเขาสามารถเปรียบเทียบเรื่องราวกับประสบการณ์จริงและเตรียมความพร้อมหากเขาต้องเผชิญกับปัญหาที่คล้ายคลึงกับเหตุการณ์ในเรื่อง
การเล่าด้วยความรู้สึกจะช่วยให้เด็กๆ อยู่กับเรื่องเล่าได้มากกว่า โดยใช้โทนเสียงและจังหวะช่วยตาม อารมณ์และบรรยากาศในเรื่อง หากเล่าจากความทรงจำและใช้เพียงท่าทางประกอบ หรืออ่านโดยไม่ผ่านภาพในหนังสือ ก็จะยิ่งเป็นการส่งเสริมให้เด็กได้ใช้จินตนาการในการสร้างภาพของโลกในเรื่องนั้นด้วยตัวเอง
บ้านที่ไม่คุ้นเคยกับการเล่าเรื่อง หรือผู้ใหญ่ในบ้านไม่มั่นใจที่จะเป็นคนเล่า สามารถเริ่มต้นด้วยการใช้เกมเล่าเรื่อง เช่น การให้เด็กช่วยเล่า หรือใช้ภาพถ่ายครอบครัวในการช่วยเล่า ทั้งนี้ การเล่าเรื่องไม่มีถูกผิด ขอเพียงมีความรู้สึกอยากเล่า สิ่งที่สำคัญที่สุดคือการใช้เวลาด้วยกัน และแลกเปลี่ยนกันในแต่ละวัน
หากไม่รู้จะเริ่มต้น ‘เล่า’ อย่างไร
สามารถติดตามกิจกรรม Stories from Homes จากโครงการ PLAY FROM HOME ของ BICT Fest โครงการที่ชวนให้ครอบครัวมาร่วมสร้างสรรค์รายการพอดคาสท์เล่านิทานด้วยกัน โดยมี 11 ครอบครัวมาแชร์เรื่องเล่าจากที่บ้าน ทั้งจากหนังสือ ประสบการณ์ หรือเรื่องที่แต่งกันเองในครอบครัว
ทุกๆ วันเสาร์ – อาทิตย์ เริ่มเรื่องแรก เสาร์ที่ 20 มิถุนายน นี้
ติดตามกิจกรรรม PLAY FROM HOME ของ BICT Fest ได้ ที่นี่
